پیک بهداشتی الکترونیکی پارسیان - شماره پنجم.
آب و آبخوري
آب در تغذيه روزانه طيور جنبه حياتي دارد به طوري كه محروميت از آب جوجه‌ها را به مراتب سريعتر از محروميت از ساير مواد غذايي از پا در مي‌آورد. آب بخشي مهمي از تغذيه جوجه‌ها مي‌باشد. چون 75- 70% وزن بدن جوجه‌ها از آب تشكيل شده است.
1) مرغهاي گوشتي به ازاي هر كيلوگرم افزايش وزن به حدود 4 ليتر آب نياز دارند كه حدود 75% آن از طريق آبخوريها و آشاميدني آب و بقيه از مصرف دان تامين مي‌گردد پس بايد نسبت به آب مورد نياز گله دقت كافي شود و به وضعيت آب (و آبخوريها) از نظر كميت و كيفيت دقت داشته باشيم.
2) آب مصرفي گله بايد از لحاظ نمكهاي كلسيم (سختي آب) و ميزان نمك، مس، آهن، منگنز، منيزم، سولفات، نيترات و... و از لحاظ آلودگي باكتريائي در هر گله (قبل از جوجه ريزي و در زمان آماده‌سازي ) آزمايش گردد.
3) در صورت آلوده بودن آب مرغداري، لازم است از ماده مناسب جهت ضدعفوني آب استفاده شود. مي‌توان از كلر به نسبت ppm 5-3 (هر هزار ليتر مقدار 5-3 گرم كلر) يا از مواد ضدعفوني مناسب در بازار استفاده گردد. كلر يا ماده ضدعفوني مورد نياز را در مقدار حدود 10 ليتر آب حل و مخلوط نموده و سپس به آب مورد نظر اضاغه گردد و خوب بهم زده و حل شود و بعد از 30-20 دقيقه در اختيار گله قرار گيرد.
4) 2-1 روز قبل از واكسيناسيون آشاميدني و در روز واكسن و يك روز پس از آن از ضدعفوني و كلرينه كردن آب حتماً خودداري گردد.
5) براي 2 هفته اول به ازاي هر 50-45 قطعه جوجه يك عدد آب خوري كفي (كله قندي) در نظر گرفته شود و از هفته سوم به بعد براي هر 80-70 قطعه يك عدد آبخوري آويز در نظر گرفته شود. از سن 3-2 روزگي به تدريج آبخوري آويز را مي‌توان استفاده نمود كاملاً روي بستر قرار داد و تا سن حدود 12-10 روزگي به صورت دستي آب توزيع شود و از سن 7-6 آب خوري كفي (كله قندي) مخصوص سنين اوليه را به تدريج جمع‌آوري نمود.
فضاي مورد نياز آب خوري براي جوجه‌هاي گوشتي
- آبخوري ناوداني 2 سانتي متر به ازاي هر پرنده
- آبخوري آويز 14-12 عدد آبخوري به ازاي هر 1000 پرنده
- آبخوري پستانكي (نيپل) 12-8 پرنده به ازاي هر آبخوري نيپل
6) ارتفاع آبخوري بايد روزانه كنترل و تنظيم گردد. تا سن دو هفتگي لبه بالاي آبخوريهاي آويز اتوماتيك هم سطح پشت جوجه‌ها باشد و از سن 17-15 روزگي به بعد كف آبخوري (سطح زيرين آبخوري) هم سطح پشت پرنده‌ها تنظيم كنيد. اين عمل آلودگي آب به مدفوع بستر را به حداقل مي‌رساند از ريزش آب و حفظ كيفيت بستر نيز كمك مي‌كند.
7) در دو هفته اول در روز حداقل 4 نوبت و در شب حداقل 3 نوبت بايستي آبخوريها را تميز نمود تا هميشه آب تازه و تميز در اختيار جوجه‌ها باشد. آبخوريها بايد به طور مرتب شستشو و ضدعفوني گردند فقط در زمان واكسيناسيون آشاميدني دو روز قبل و يك روز پس از واكسيناسيون آشاميدني از ضدعفوني آبخوريها بايد خودداري شود.
8) در سنين پايين، بهتر است از آبخوريهاي كله قندي (آبخوري كفي) استفاده نموده و آبخوريها را روي كارتن قرار داد كه بايستي ابتدا يك مقوا (كارتن كفي) روي بستر قرار داده و سپس آبخوريها روي آن قرار داده شود و كارتن (مقوا) را هر روز عوض نمود. با اين كار اولاً پوشال و بستر داخل آبخوريها ريخته نمي‌شود و طعم آب تغيير نمي‌كند و كثيف شدن آبخوريها كمتر مي‌شود ثانياً از خيس شدن بستر نيز جلوگيري مي‌شود.
9) بستر زير آبخوريها بايد همواره باشد تا تمامي جوجه‌ها به طور يكنواخت و يكسان به آب دسترسي داشته باشند و از ريزش آب جلوگيري شود توصيه مي‌شود ميزان مصرف آب سالن (سالن‌ها) به صورت روزانه و دقيق ركورد گيري و ثبت شود زيرا افزايش يا كاهش ناگهاني در مصرف آب و يا انحراف از نسبت به دان (8/1:1- 6/1:1)، علامت اوليه استرس بيماري و يا تغيير كيفيت دان مي‌باشد
تخمين ميزان مصرفي آب هر پرنده در روز به سي‌سي در 21 درجه سانتي گراد
|
سن به هفته
|
آب مصرفي/روز/سي‌سي
|
سن به هفته
|
آب مصرفي/پرنده/روز/سي‌سي
|
|
اول
|
60-50
|
پنجم
|
260-240
|
|
دوم
|
110-90
|
ششم
|
310-280
|
|
سوم
|
170-140
|
هفتم
|
350-310
|
|
چهارم
|
220-200
|
هشتم
|
370-320
|
ميزان نياز به آب به ازاي هر يك درجه بالاتر از 21 درجه سانتي گراد حدود 5/6% افزايش مي‌يابد.
10) استفاده از آب خيلي گرم با خيلي سرد باعث مصرف آب كمتر توسط جوجه‌ها خواهد شد و در نتيجه رشد گله كاهش مي‌يابد. در تابستان بايد آب نسبتاً خنك و در زمستان آب نسبتاً ولرم در اختيار جوجه‌ها قرار بگيرد.
11) آب تهيه شده براي گله بسته به منبع، ممكن است حاوي مقادير بيش از حد مواد معدني مختلف و يا آلودگي باكتريايي يا اسيديته (PH) كمتر از حد نرمال، ... باشد.
بطور كلي آب آشاميدني مورد مصرف انساني براي مرغ گوشتي نيز مناسب است و آب استحصالي از چاه كم عمق و سطحي، منابع رو باز با كيفيت نامطلوب و.... مي‌توانند براي گله مشكل ساز باشند.
جدول زير سطح مواد معدني، مواد آلي و باكتري مجاز و (PH) مناسب آب مصرفي طيور را نشان مي دهد.
استاندارد آب مورد استفاده طيور:
|
تركيبات
|
حداكثر سطح قابل قبول
|
تركيبات
|
حداكثر قابل قبول
|
|
كلي فرم
|
صفر ميلي گرم در ليتر
|
مس
|
05/0- 002/ 0 ميلي گرم در ليتر
|
|
سختي كل
|
180 -
|
سديم
|
50 ميلي گرم در ليتر
|
|
PH
|
5/7-5/6 -
|
روي
|
5/1- صفر ميلي گرم در ليتر
|
|
نيترات
|
45-25 ميلي گرم در ليتر
|
فلوئور
|
06/0 ميلي گرم در ليتر
|
|
نيتريت
|
4 ميلي گرم در ليتر
|
جيوه
|
002/0 ميلي گرم در ليتر
|
|
كلريد
|
200 ميلي گرم در ليتر
|
سرب
|
05/0- صفر ميلي گرم در ليتر
|
|
سولفات
|
200 ميلي گرم در ليتر
|
كلسيم
|
75 ميلي گرم در ليتر
|
|
منگنز
|
5/0-1/0 ميلي گرم در ليتر
|
منيزيم
|
50-30 ميلي گرم در ليتر
|
|
آهن
|
1-3/0 ميلي گرم در ليتر
|
|
|
12) استفاده از آب با نمكهاي معدني زياد باعث كاهش مصرف آب در گله شده و در نتيجه رشد گله محدود خواهد شد.
13) اگر (PH) آب مورد استفاده كمتر از 6 باشد بر هضم و خورندگي تجهيزات آبخوري تاثير گذاشته و اين مسئله با دارو و واكسن مورد استفاده ناسازگار مي‌باشد.
14) مس اضافي در آب طيور، باعث تلخ شدن مزه آب و صدمه به كبد پرنده مي‌گردد.
15) مقادير بيش از حد سولفات‌ها، موجب شل شدن مدفوع مي‌شود. اگر ميزان سديم و منيزيم بيش از 50 ميلي گرم در ليتر باشد اين اثر تشديد خواهد شد. بالا بودن بار باكتريائي آب آشاميدني جوجه‌ها، بروز مشكلات پا و به ويژه نكروز سر استخوان ران و عفونتهاي استا فيلو كوك اورئوس را افزايش خواهد داد و آلودگي باكتريائي آب همچنين اغلب به دليل سپتي سمي، افت كيفيت لاشه در كشتارگاه را بالا مي‌برد.
مرکز دامپزشکی پارسیان زواره در خدمت صنعت دام و طیور
مرکز توزیع واکسنهای دام و طیور با بهره مندی از مدرنترین تجهیزات نگهداری واکسن در شرایط استاندارد.
